Soms heb je ineens iets wat je ongelofelijk bezig kan houden. Het hoe en waarom zijn niet te plaatsen maar je moet en je zal het weten. Dat had ik dus het afgelopen weekend. Zoals jullie weten ben ik een CDA watcher en supporter, maar ook een geschiedenis liefhebster en combineer je die twee dan kom je natuurlijk uit bij de geschiedenis van het CDA. Niet zomaar de geschiedenis, maar de ontstaansgeschiedenis in dit geval. Natuurlijk wist ik dat de partij ontstaan is uit 3 partijen, maar het hoe en wie heb ik blijkbaar even gemist. Maar hoewel de fusie geschiedenis interessant is was de totstandkoming van de fusie niet wat me zo bezig hield. Het had er wel mee te maken, ik vroeg me namelijk af: “Wie o wie heeft de naam Christen Democratisch Appèl bedacht?”. Gelukkig hebben we tegenwoordig internet en na wat speurwerk kwam ik er achter, het was deze man:

Anton Veerman, jullie kennen hem ongtwijfeld niet, zijn naamgenoot, en ex-minister van landbouw, Cees Veerman, overigens geen familie van Anton, kennen jullie waarschijnlijk nog wel, maar Anton Veerman zal vast geen belletjes doen rinkelen. Dus lijkt het me hoogste tijd om de naamgever van het CDA uit de vergetelheid te ontrukken en iets meer over hem te vertellen.

De politicus Anton Veerman.

Anton Veerman werd geboren op 11 oktober 1916 als zoon van een kaashandelaar te Bodegraven. Hij was een intelligent man en rondde twee studies af, Klassieke Letterkunde en Nederlandsrecht waar hij zelfs op promoveerde. Na zijn studie werd hij ondermeer parlementair redacteur bij dagblad “Trouw”, om vervolgens in het middelbaar onderwijs te belanden, waar hij uiteindelijk rector werd.

Opvallend hoe actueel dit affiche nog steeds is! 

In 1967 kruipt het politieke bloed waar het niet gaan kan en besluit de dan 51 jarige Anton Veerman in navolging van zijn vader, die Gemeenteraadslid in Bodegraven was geweest, het rectorschap van het Christelijk Lyceum te Delft op te geven voor een carrière in de politiek. Hij wordt, zij het maar voor één jaar, Tweede Kamerlid voor de ARP. Na een ommetje via de Provinciale Staten van Zuid-Holland en de Gemeenteraad van Rijswijk wordt hij op 18 april 1967 weer Tweede Kamerlid voor de ARP, en wordt daar woordvoeder Volksgezondheid en Omroepbeleid. Toen ik dat laatste las vroeg ik me gelijk af wat hij van de huidige omroep zou hebben gevonden.  

De fusie.

Het fundament voor de fusie van de ARP (Anti Revolutionaire Partij), de CHU (Christelijk Historische Unie) en de KVP (Katholieke Volks Partij) werd halverwege de jaren 50 in de Europese Unie gelegd, daar gingen de vertegenwoordigers van de drie partijen voor het eerst nauw samenwerken. Vanaf eind jaren vijfig vonden er verschillende toenaderingspogingen plaats tussen de drie partijen. Frans Andriessen van de KVP zei in die tijd: ‘Wij vinden samengaan wenselijk omdat het terugvallen op de kernwaarde van christelijke inspiratie voor de politiek belangrijker is dan de theologische kerkverdeling.’ Na een groot verlies voor de KVP bij de verkiezingen in 1967 komt er eindelijk schot in de fusie.
Nadat de zogenaamde ‘Groep van achttien” het voorwerk had gedaan kwam in 1972 de Contactraad tot stand. In de contactraad zaten de voorzitters van de drie partijen en de fractievoorzitters, zij stonden onder de bezielende leiding van Piet Steenkamp. Piet steenkamp sleepte de fusie er doorheen en wordt daarom ook wel de ‘geestelijk vader’ van het CDA genoemd. Natuurlijk ging de fusie niet zonder slag of stoot maar uiteindelijk werd in augustus 1975 het eerste CDA congres gehouden. Op 11 oktober 1980 werd het CDA officieel opgericht.

In dit verhaal ontbreekt de naam Anton Veerman ik heb dat expres gedaan omdat dat in de meeste verhalen over die periode zo is, maar Anton speelde wel degelijk een rol bij de fusie.

Voorzitter ARP en naamgever CDA.

Op 15 juni 1968 werd Anton Veerman voorzitter van zijn partij de ARP en als zodanig was hij dus ook nauw betrokken bij de fusie van ARP, KVP en de CHU. Hij maakte door zijn voorzitterschap immers deel uit van de contactraad die onderleiding van Piet Steenkamp probeerde de drie partijen tot één partij te smeden. Anton nam dus actief deel aan de fusiegesprekken maar het was ook Anton die de naam CDA (Christen Democratisch Appèl) voor de nieuwe partij bedacht. 

Staatssecretaris.

Als Staatssecretaris van onderwijs (1973) maakte Anton Veerman deel uit van het kabinet den Uyl. Hij bevorderde als Staatssecretaris ondermeer het tweedekansonderwijs, de oprichting van de moedermavo was daar het resultaat van. Helaas moest Anton na twee jaar Staatssecretarisschap op 1 september 1975 om gezondheidsredenen zijn functie neerleggen. Gelukkig herstelde hij snel en op 4 november van datzelfde jaar werd hij weer Tweede Kamerlid en bleef dat tot zijn vertrek uit de politiek op 10 juni 1981. Anton Veerman was toen bijna 65 jaar oud.

Zoals uit het bovenstaande blijkt was Anton een politiek zeer actief en veelzijdig man en heeft zich voor zowel zijn partij als het land tot het uiterste ingezet. Hij is ook een goed voorbeeld van hoe een hardwerkend anoniem politicus toch, of misschien juist, veel kan bereiken.

De mens Anton Veerman.

Tot dus verre heb ik het alleen maar over Anton Veerman als politicus gehad, maar Anton was ook vader van 7 kinderen een getrouwd met Ed(ith) van Leeuwen. Hij woonde in Lage Mierde, waar hij met zijn gezin genoot van de natuur om hen heen.
Anton Veerman was een rustig, nadenkend man maar had een geweldig goed gevoel voor humor en hij leek dan ook in dat opzicht op zijn broer Jaap (Jacob) Veerman.

Jaap (Jacob) Veerman

Eigenlijk was het een familie van rustige en bedachtzame intelligente mensen, ook zussen Adrie en Agnes deden wat dat betreft niet onder voor hun broers. Maar net als Anton, konden broer en zussen enorm humoristich uit de hoek komen, zo ook oom Anton, en dus er zal vast ook veel gelachen zijn gedurende de vele fusie vergaderingen. Nu vragen jullie je natuurlijk af hoe ik weet dat de familie Veerman van die lieve intelligente, bedachtzame mensen waren met een goed gevoel voor humor, het antwoord is heel eenvoudig Anton Veerman was mijn (oud) oom Anton Veerman en oudere broer Jaap Veerman was mjin opa.
Ik wist dat oom Anton in de politiek gezeten had, maar aangezien bescheidenheid ook een familietrekje was en is, werd daar niet of weinig overgesproken. Tot ik opzoek ging wist ik dan ook niet precies wat hij in de politiek gedaan had.
Mede dankzij oom Anton kan ik nu ook goed mijn politieke interesse plaatsen, de politiek zit blijkbaar in onze genen. Dat mijn oom de bedenker was van de naam van de partij, waar ook ik achter sta, wist ik voor mijn zoektocht naar het politieke verleden van mijn oom natuurlijk niet, maar zoals jullie je vast kunnen voorstellen ik vind het wel een bijzonder leuk detail!