Vandaag was het geen weer om er op uit te trekken maar wel prima weer om rond te leiden in jachthuis Sint Hubertus en het geluk wilde dat ik dat vandaag ook mocht doen. Ik heb jullie al eens eerder beloofd daar eens iets over te vertellen vandaar dat ik jullie vandaag uitnodig voor het eerste deel van een rondleiding door het jachthuis. Natuurlijk kan ik hier niet alles vertellen wat ik normaal gesproken vertel maar ik kan jullie wel een indruk geven, bovendien wil ik natuurlijk niet alles verklappen voor degene die het jachthuis nog eens wil gaan bezoeken.

De Hal

We beginnen de rondleiding heel logisch in de hal. In de hal vertellen we een stukje achtergrond geschiedenis van de familie Kröller-Müller de opdrachtgevers en over Berlage de architect. Heel belangrijk in de hal is ook de legende van Sint Hubertus, de beschermheilige van de jacht. De legende wordt in de hal visueel gemaakt door een glas in lood raam (deels te zien op de foto hieronder). De legende is verweven met het huis en komt op verschillende plaatsen terug. Nu zal ik me beperken tot Berlage en bij een volgende ruimte vertel ik wat meer over de legende en de familie.

Berlage

Berlage kwam in 1913 in dienst bij het bedrijf van de familie Kröller-Müller.
Berlage ontwierp het jachthuis en kreeg daarbij de vrije hand wat betreft het budget. Het is goed te zien aan het huis dat kosten nog moeite gespaard zijn.
Berlage had een paar stokpaardjes; hij hield erg van symmetrie, van geometrische vormen en van natuurlijke materialen. Het jachthuis is dan ook, op een kleine later aangebrachte uitzondering na, symmetrisch, alle vormen zijn geometrisch (de lamp op de foto hierboven is daar een mooi voorbeeld van) en door heel het huis heen heeft Berlage bijna alleen maar gebruik gemaakt van natuurlijke materialen. Een goed voorbeeld daarvan zijn de muren. Binnen zijn de bakstenen muren niet gestuukt of op een andere manier weggewerkt, maar geglazuurd. Dat glazuren gebeurde in de Porseleinen Fles in Delft en was zeer kostbaar omdat de bakstenen alleen geglazuurd mochten worden aan die kant of kanten die in het zicht kwamen. Glazuurde je de bakstenen rondom dan wilde het cement niet meer pakken en was de baksteen waardeloos als bouwmateriaal. Het moet dus een enorme klus geweest zijn om van al die duizenden baksteen uit te zoeken welke kant(en) er in het zicht        kwam(en).

Berlage was niet alleen de architect van het huis maar ook de binnenhuisarchitect, hij zorgde ook voor de inrichting. Op die manier kon hij alles perfect op elkaar afstemmen. Zo kun je bijvoorbeeld op de foto met de gewerenkast goed zien dat de poten van de kast precies op de groene tegeltjes staan. Een bijkomstig voordeel was dat je de kast ook eigenlijk niet meer kon verplaatsen. Berlage zag zijn werk als ‘totaal’ kunstwerk en vond ook, omdat het een kunstwerk was, dat je er dus niets aan mocht veranderen. Hij gebruikte daarom ook allerlei trucjes, zoals de poten op de tegeltjes, om te voorkomen dat men iets aan de inrichting zou veranderen.

Berlage heeft veel ontworpen voor het huis zoals meubilair, bestek, vloerbedekking, en diverse klokken (zie foto). Maar beeldhouwen kon hij niet en dus “huurde” hij daar collega kunstenaars voor in. Eén van die kunstenaars was Joseph Mendes da Costa, hij maakte onder andere de “Harpij”die in de hal staat (zie foto). Maar ook een “Weende de Job” die verder op in een nis staat. (Onder fotografie zal ik nog foto’s van een detail van zowel de “Harpei” als van de “Weenende Job” plaatsen en daarnaast nog wat foto’s van andere kunstwerken die in het park te zien zijn en ook gemaakt zijn door Mendes da Costa.)

Berlage is begonnen met zijn ontwerp voor het jachthuis in 1915, de eerste steen werd gelegd in 1916 en uiteindelijk zou Berlage vertrekken in 1919 toen het huis bijna klaar was. Hoe dat zo kwam zal ik in een volgend deel vertellen. Het huis was uiteindelijk in 1920 klaar.

In een volgende aflevering hoop ik jullie mee te nemen naar de eetkamer.