Joseph Mendes da Costa is een van de kunstenaars die veel werk in op dracht van mevrouw Kröller-Müller heeft gemaakt, maar ook de architecten Berlage en Kropholler maakten graag gebruik van zijn diensten. Reden genoeg om wat meer te vertellen over deze kunstenaar.

Josheph Mendes da Costa werd geboren op 4 november 1863 in Amsterdam. Zijn ouders waren van Joods-Portugese afkomst. Zijn vader was steenhouwer en de jonge Mendes heeft vaak meegeholpen bij het maken van gootstenen en grafzerken.

Van zijn zestiende tot en met zijn 22 volgde hij teken- en boetseerlessen. Daarbij ontmoette hij de beeldhouwer Lambertus Zijl, met wie hij in 1887 een compagnonschap oprichtte voor het maken van beeldhouwwerk en kunstnijverheids producten.

Het vroegste werk van Mendes da Costa bestaat uit geboetseerde tafereeltjes, die hij in zijn omgeving observeerde. Daarnaast maakte hij vooral gebruiksvoorwerpen zoals vaasjes en schotels in geglazuurd aardewerk. Hij was niet tevreden over de kwaliteit van dit aardewerk en bouwde daarom in 1889 een nieuwe oven in zijn atelier. Door het gebruik van deze oven kon hij zijn werk strakker en gestileerder maken.

Rond 1900 kreeg hij zijn eerste opdrachten voor werken aan gebouwen. Berlage benaderde hem voor het ontwerpen van onder andere twee schoorsteenstukken voor de Koopmansbeurs (Beurs van Berlage), en later voor twee reliëfs, Hubertus voorstellend, voor op het jachthuis Sint Hubertus.(zie foto rechts) 
In opdracht van de architecten Kropholler en Staal versierde hij zowel de binnen als de buitenkant van het gebouw van de levensverzekeringsmaatschappij de “Utrecht” aan het Damrak in Amsterdam. (zie foto links)

Mendes da Costa heeft ook veel dieren afgebeeld, samen met veel mede kunstenaars had hij zich, sinds de opkomst van de dierentuinen in de 19e eeuw, op het maken van dierfiguren gestort. Het werk van Mendes da Costa getuigde van een grote kennis van dieren en hij kreeg daarom op 1 juni 1914 een eredoctoraat in de biologie van de Rijksuniversiteit Groningen.Naast dierenfiguren maakte Mendes da Costa vanaf 1907 ook bijbelse figuren, “Job” in de hal van het jachthuis Sint Hubertus is daar een mooi voorbeeld van.(zie foto links)

Mendes da Costa kreeg zoals eerder gezegd veel opdrachten van mevrouw Kröller-Müller een bekend en mooi voorbeeld daarvan is het monument van Generaal de Wet. (zie foto links) Mendes maakte het in 1915, maar het werd pas in 1921 op zijn voetstuk geplaatst op het Otterlose Zand in het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Anton Kröller had de Wet leren kennen op zijn zaken reizen naar Zuid-Afrika. Het beeld werd geplaatst op het Otterlose Zand omdat het landschap daar deed denken aan het weidse landschap van Zuid-Afrika.
Ook in de beeldentuin bij het Kröller-Müllermuseum staat een prachtig beeld van Mendes da Costa, gemaakt in opdracht van Helene Kröller-Müller. Het is een levensgroot bronzenbeeld, van een naakte man en vrouw, luisterend naar de naam: “Liefde” . Mendes da Costa beschouwde het als één van zijn beste werken.(zie foto rechts)
Tot slot kreeg Mendes de opdracht van de familie om een gedenkbank voor President Steyn te maken.Mevrouw Kröller-Müller wilde het opdragen aan de Zuid-Afrikaanse Republiek. Het was de bedoeling om het monument een mooie plek te geven in het Nationale Park. Het werk werd helaas omgeven door problemen, Helene Kröller-Müller vond het beeld niet niet lijken op President Steyn en stelde voor om slechts het middenstuk (het beeld) te plaatsen, maar dan in het nieuw te bouwen museum op de Hoge Veluwe. Mendes wilde hier niets van weten, uiteindelijk werd het geheel wel geaccepteerd maar niet als President Steynbank. Het werk kreeg uiteindelijk twee titels “ De philosoof” en “De Raadsman”. Maar daarmee waren de problemen nog niet ten einde want Mendes da Costa zag zijn werk ‘aan het einde van de beukenlaan tegen een achtergrond van groen’, maar het werd zeer tegen zijn zin geplaatst in de patio van het museum. Hij was niet de enigste die dat niet de goede plaats voor het kunstwerk vond, onder andere de architect van het museum KröllerMüllerMuseum, Henry van de Velde, was het niet met de plaats van “De philosoof” eens. Maar het zou tot 1972 duren voordat het uiteindelijk werd verplaatst naar zijn huidige plaats in de Meditatietuin naast jachthuis Sint Hubertus.(zie foto links)

Vanaf de dood van zijn vrouw in 1928 leidde Mendes da Costa een teruggetrokken leven en werkte hij onder andere aan het onvoltooide monument “De Levensgang”, dat hij maakte ter nagedachtenis aan zijn vrouw. Op 20 juni 1938 overleed Joseph Mendes da Costa op 74 jarige leeftijd.