Zoals jullie weten heb ik gisteren een bezoek gemaakt aan de residentie. Helaas was Bea op vakantie en zat JP in debat dus een gezellig kopje thee ten paleize of in het torentje zat er niet in. Maar als altijd beschikken wij over een plan B en dus lieten we ons vervoeren naar het Gemeente Museum.

We kregen daar een uitgebreide rondleiding door één van de medewerksters.
Ze nam ons eerst mee de lange gang in waar je door heen loopt het museum in. Berlage heeft die lange gang ontworpen zodat je eerst tot rust kunt komen voordat je het museum in gaat.

Gang richting Stadhouderslaan.

Gang richting museum.

Dame met het schild van de gemeente Den Haag.

Niet alleen over de gang is nagedacht maar over alles als het gaat om de bouw van het museum. Berlage bouwt het museum (1931-1935) in opdracht van de Gemeente Den Haag en in samenwerking met de museumdirecteur van Gelder.

Wat opvalt aan de buitenkant van het gebouw zijn een aantal dingen; 
– Het verband waar mee de muur is gebouwd. 
– De vele in en uit springende muren.
– De schuine- en plattedaken.

Het metselverband.

Het gebouw wordt geheel gedragen door een betonnen constructie, iets wat heel modern was voor die tijd. De muren zijn een omkleding van deze betonnen skeletconstructie, en zijn dus niet dragend. Om te laten zien de muren niet dragend zijn is een bijzonder metselverband toegepast dat vlechtwerk suggereert. 

Berlage heeft in- en uitsringende muren gebruikt zodat je van buitenaf de verschillende ruimtes kunt onderscheiden. Aan het soort dak kun je ook de functie aflezen. Onder de schuine glazen daken bevinden zich de museumzalen en onder de plattedaken huizen administratie en andere kantoorruimtes.

Het museum is om een binnentuin heen gebouwd.

De binnentuin.

De klok in de binnentuin.
Ook het bijzondere verband is hier mooi te zien.

Wat opvalt zijn de kleine uitstulpingen met schuine daken boven de ramen van de binnentuin. Dit zijn nissen waar objecten in tentoongesteld kunnen worden die zo op natuurlijke wijze worden verlicht. Hier onder een foto van een dergelijke nis.

In deze nis een servies ontworpen door Berlage.

Terug naar buiten we lopen nu naar de achterkant van het gebouw. Daar zien we onder andere de het auditorium.

De achterkant.

De buitendeur van het auditorium.
Boven de deur staan twee lantaarns gemaakt van kathedraalglas.

 De ingangspergola.

Heel prominent aanwezig aan de achterkant van het gebouw zijn de schoorstenen. Om die schoorstenen is een hoop te doen geweest, Berlage heeft alle zeilen bij moeten zetten om alle betrokkenen te overtuigen dat deze schoorstenen echt geplaatst moesten worden. Een citaat uit de mond van Berlage: “Wat mij betreft, zou ik het betreuren, wanneer de schoorstenen zouden verdwijnen. De wensch daartoe dagteekent nog uit den tijd der klassieke Musea, waarbij de meesten nog geen centrale verwarming hadden. Een schoorsteen voor centrale verwarming behoort bij elk monumentaal gebouw, evenzoogoed als een schoorsteen bij een gewoon huis. Het komt er nu slechts op aan bij die hoogen schoorstenen een harmonische oplossing te vinden met de architectuur van het gebouw zelf. En nu meen ik tot mijne voldoening daarin te zijn geslaagd, hetgeen voor mij de reden is, waarom ik op het behoud der schoorstenen ben gesteld.”

Berlage heeft zoals jullie zien zijn zin gekregen de schoorstenen kwamen er en staan er dus nog steeds.

Tot slot van dit logje over het Gemeente Museum is nog wel leuk om even te vertellen dat het museum toen het gebouwd werd helemaal vrij lag. Het lag in een duinachtig gebied tegen Scheveningen aan. Alle gebouwen er omheen, zoals deels te zien op de foto hierboven, zijn veel later gebouwd, iets wat ongetwijfeld niet naar de wens van Berlage en van Gelder zou zijn geweest, maar het was blijkbaar onvermijdelijk.
Natuurlijk valt er nog meer te vertellen over het bezoek aan het Gemeente Museum ik kom er dus zeker in een volgend logje nog op terug.